RỐI LOẠN CHỨC NĂNG SINH DỤC NAM GIỚI

Rối loạn chức năng sinh dục hay còn được gọi với cái tên thông thường là “yếu sinh lý” là một nỗi phiền muộn khó giải bày ở nam giới, thậm chí tình trạng này còn bị phớt lờ hay cố gắng che giấu. Nguyên nhân là do đối tượng nam giới mặc định bản thân mình là phái mạnh, là những chiến binh mạnh mẽ, do đó, việc “yếu thế” trong chuyện chăn gối làm họ tự ti và tổn thương. Không giống như ở phụ nữ có thể cởi mở trong việc tâm sự và tìm kiếm những tư vấn và trợ giúp từ bạn bè hay nhân viên y tế. Nam giới, đặc biệt là đàn ông phương Đông, thường không tin mình gặp những vẫn đề “thiếu phong độ”, mặc cảm về bản thân hoặc sợ bị bạn bè cười chê nên thường lẩn tránh về tình trạng rối loạn cương dương, dẫn đến những hệ lụy là không cảm thấy hạnh phúc trong cuộc sống hôn nhân hay tình trạng vô sinh, hiếm muộn. Do đó, truyền thông về y tế là một kênh quan trọng để nam giới có thể hiểu đúng về tình trạng rối loạn chức năng sinh dục.

Hình 1. Rối loạn chức năng sinh dục nam giới – “Nỗi phiền muộn khó giải bày”

Rối loạn chức năng sinh dục nam giới là gì?

Rối loạn chức năng sinh dục là rối loạn có liên quan đến quá trình giao hợp gây ảnh hưởng đến hoạt động thỏa mãn tình dục thông thường. Quá trình giao hợp sẽ trải qua các giai đoạn của cảm xúc tình dục như kích thích (bao gồm ham muốn tình dục và kích thích), cao trào, cực khoái và thỏa mãn. Cả phụ nữ và nam giới đều có thể bị rối loạn chức năng sinh dục và có thể nói đây là một vấn đề ngày càng phổ biến trên thế giới với những “con số biết nói” được thống kê: 40% nữ giới và 30% nam giới gặp những vấn đề này. Tuy nhiên, trong bài viết này chỉ đề cập đến tình trạng rối loạn chức năng sinh dục nam giới. Rối loạn chức năng sinh dục có thể gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau nhưng phổ biến nhất là ở những người từ 40 trở lên.

Có nhiều cách phân loại rối loạn chức năng sinh dục nam giới nhưng cơ bản có thể chia thành những nhóm sau:

• Rối loạn ham muốn tình dục (0 – 3%): Những rối loạn này ảnh hưởng đến ham muốn và hứng thú tình dục, còn được gọi bằng một thuật ngữ y khoa là rối loạn libido. Nồng độ testosteron thấp, tình trạng sức khỏe (như tiểu đường và bệnh tim), các vấn đề về mối quan hệ, ức chế tình dục, mệt mỏi, sợ hãi, trầm cảm và lo lắng có thể làm giảm ham muốn tình dục.

• Rối loạn kích thích tình dục: Những rối loạn này làm khó khăn thậm chí không thể kích thích về mặt thể chất và tinh thần trong hoạt động tình dục, phổ biến nhất là rối loạn cương dương (0 – 5%). Khi một người bị rối loạn kích thích, người bệnh vẫn có ham muốn và mong muốn về tình dục nhưng không thể kích thích cơ thể và không tạo được bất kỳ sự thỏa mãn về thể chất.

• Rối loạn cực khoái (0 – 3%): là tình trạng xảy ra khi một người khó đạt được cực khoái, thậm chí không đạt được cực khoái, không đủ thỏa mãn tình dục, ngay cả khi đang có kích thích tình dục. Rối loạn cực khoái còn liên quan đến rối loạn xuất tinh: xuất tinh sớm, xuất tinh muộn, không thể xuất tinh, xuất tinh ngược.

• Đau khi quan hệ: tình trạng này thường xuất phát từ những tổn thương thực thể như bệnh Peyronie, nhiễm trùng tiểu, viêm tuyến tiền liệt, nhiễm trùng nấm men, viêm da dương vật, herpes sinh dục, hẹp bao quy đầu, …

Những nguyên nhân nào có thể gây ra rối loạn chức năng sinh dục nam giới?

Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn chức năng sinh dục nam giới nhưng có thể chia thành các nhóm sau:

• Do các yếu tố về thể chất: Nhiễm trùng tiết niệu hoặc ung thư; đái tháo đường; tăng huyết áp và bệnh tim mạch khác; cholesterol cao; mất cân bằng nội tiết tố; nghiện rượu, nghiện ma túy; rối loạn hoặc tổn thương thần kinh; suy thận, …

• Do các yếu tố về tinh thần: Stress, trầm cảm; những lo lắng về khả năng tình dục hoặc khiếm khuyết cơ thể; ảnh hưởng của những ám ảnh tình dục trong quá khứ (sự cố khi quan hệ, bị lạm dụng tình dục khi còn nhỏ, …); các vấn đề về kinh tế – xã hội – tôn giáo; …

• Do dùng các thuốc điều trị: Nhiều loại thuốc có thể gây ra vấn đề với chức năng tình dục, bao gồm cả thuốc huyết áp, thuốc chống trầm cảm, …

Rối loạn chức năng sinh dục có thể được điều trị như thế nào?

Rối loạn chức năng sinh dục có thể được điều trị bằng việc phối hợp các phương pháp, trong đó:

1. Liệu pháp tâm lý và tình dục:

• Tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý khi gặp phải các trở ngại trong tình dục, ám ảnh tình dục là hết sức cần thiết.

• Giữ cho tâm trạng ổn định, tinh thần sảng khoái.

2. Các dụng cụ hỗ trợ:

Các dụng cụ hỗ trợ và duy trì trạng thái cương dương như thiết bị chân không đặc biệt hoặc thiết bị bơm dương vật, … mang lại những hiệu quả nhất định.

3. Điều trị bằng thuốc:

• Rối loạn cương dương: Liệu pháp hormon (testosteron) là liệu pháp điều trị đặc biệt trong điều trị rối loạn cương dương. Ngoài ra, còn có các thuốc điều trị không đặc hiệu như thuốc ức chế PDE-5 (sildenafil, vardenafil, tadalafil) > thuốc giãn mạch được tiêm vào thể hang (papaverin).

• Rối loạn xuất tinh:

+ Xuất tinh sớm: Thuốc tê thoa quy đầu, thuốc ức chế PED-5, SSRI (paroxetin, sertralin, fluoxetin), thuốc chống trầm cảm ba vòng clomipramin. Tuy nhiên, những thuốc này được chỉ định không chính thức (off-label) trong điều trị xuất tinh sớm, mà chỉ có dapoxetin được phê chuẩn ở một số nước.

+ Chậm xuất tinh, không xuất tinh: Nếu bệnh nhân đang dùng SSRI thì nên chuyển sang thuốc chống trầm cảm khác ít gây ảnh hưởng đến chức năng tình dục như trazodon. Những chất đồng vận α như phenyleprin có hiệu quả trong điều trị chậm xuất tinh hay không xuất tinh, tuy nhiên tỉ lệ thành công khá thấp.

+ Xuất tinh ngược: Điều trị xuất tinh ngược dòng bằng các chất giống giao cảm (sympathomimetic agents) có thể có hiệu quả như pseudoephedrin, ephedrin, phenylpropanolamin. Các chất này kích thích giải phóng norepinephrin (noradrenalin) và cũng có thể kích thích trực tiếp trên cả các thụ thể α- và β- adrenergic.

4. Chế độ ăn uống:

Bên cạnh việc hạn chế các chất kích thích như cafe, rượu, thuốc lá, các chất gây nghiện hướng thần, chế độ ăn uống đóng vai trò khá quan trọng trong hỗ trợ điều trị rối loạn chức năng sinh dục nam giới. Một số thực phẩm có thể cải thiện chức năng sinh lý tình dục ở nam giới có thể kể đến như:

• Trứng cung cấp protein cho cơ thể. Trong trứng gà chứa rất nhiều cholesterol – thành phần quan trọng trong cấu trúc của hormon sinh dục nam testosteron.

• Thịt đỏ (thịt dê, thịt bò) và hải sản (hàu, sò, cua, tôm hùm): chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, trong đó có kẽm – khoáng chất thiết yếu giúp duy trì chuyển hóa tế bào, phục hồi tế bào và điều chỉnh nồng độ testosteron góp phần làm tăng cường chức năng sinh lý.

• Các loại ngũ cốc, các loại dầu như dầu ô liu và dầu hướng dương có lợi cho tim mạch. Các loại thực phẩm tốt cho tim mạch được nghiên cứu có thể cải thiện sức khỏe tình dục.

• Trái cây: Các loại trái cây tốt cho sinh lý nam như: chuối, dâu tây, xoài, dưa hấu, bơ, … chứa nhiều vitamin và khoáng chất đặc biệt là vitamin B, kali, magiê giúp tăng cường ham muốn tình dục, kéo dài thời gian quan hệ.

• Các loại thực phẩm giàu flavonoid giúp duy trì sự cương cứng trong thời gian giao hợp như: rượu vang đỏ, trà xanh, ca cao và các sản phẩm từ ca cao (chocolate), hạt tiêu và một số loại quả giàu flavonoid (nho, táo, các quả họ cam, các loại quả mọng như quả mâm xôi, dâu tây, nam việt quốc, …).

• Một số loại dược liệu được sử dụng trong Y học cổ truyền để điều trị yếu sinh lý như: Nhân sâm, dâm dương hoắc, bạch tật lê,…

Sưu tầm & tổng hợp: DS. Nguyễn Tuấn Huy